Opbouw van de voorraad T4, bij inname van ongeveer 135 µg levothyroxine per dag
Het voorbeeld houdt geen rekening met eetpatroon, met medicijngebruik, met beweging, met ziekten, met de individuele manier van afbreken van schildklierhormonen, en met andere processen in je lichaam. De tabel is bedoeld om een idee te geven waarom regelmatige inname belangrijk is. En om te laten zien na hoeveel tijd het zinvol is om het effect van de nieuwe dosis te checken.
Iemand zonder schildklierfunctie moet eerst een T4-voorraad opbouwen
In dit voorbeeld wordt er 133,2 µg levothyroxine per dag geslikt. Daarvan wordt 75% in het bloed opgenomen. Van 133,2 µg levothyroxine komt dus 100 µg in het bloed terecht. De rest verdwijnt in het riool.
Een maximale voorraad (= eindvoorraad) is bereikt als er iedere dag evenveel wordt verbruikt als opgenomen. Je noemt dat ook
steady state. In dit voorbeeld wordt 100 µg levothyroxine in het bloed opgenomen. Als het niveau van de eindvoorraad is bereikt, dan wordt er ook 100 µg per dag verbruikt. Het blijkt dat de waarde van de eindvoorraad in dit voorbeeld 1000 µg levothyroxine is.
In het kort
- Iedere dag wordt ongeveer 1/10 deel van de opgebouwde voorraad verbruikt.
- De eerste dag komt 100 µg levothyroxine in je bloed. Daarvan wordt in de loop van de dag 1/10 deel verbruikt = 10 µg.
- De tweede dag heb je 90 µg over van de voorraad van de eerste dag.
- Daarbij slik je weer je dosis. De voorraad is dan opgebouwd tot 90 + 100 = 190 µg. Daarvan wordt weer 1/10 deel opgesoupeerd.
- De derde dag begin je met een voorraad van 171 µg, waarbij je je dagelijkse dosis voegt: 171 + 100 = 271 µg.
De opbouw van de voorraad gaat in het begin heel snel. Na een week heb je al een voorraad van 500 µg opgebouwd. Dat is al de helft van de maximale voorraad met die dagelijkse dosis. Daarna gaat het al wat trager: na twee weken zit je op ongeveer 750 µg. En de laatste weken kruipt de voorraad steeds langzamer naar het stabiele eindniveau. Je ziet dat terug in de cijfers van de tabel.
Berekening voor de liefhebbers
De halfwaardetijd van levothyroxine is 7 dagen, wat betekent dat de waarde van de tijdconstante t gelijk is aan 10 dagen. De waarde van 10 dagen wordt gevonden door de halfwaardetijd van 7 dagen te delen door de natuurlijke logaritme van 2. (7/ln(2) = 10)
Het getal e is gelijk aan 2,71... en is het grondtal van de natuurlijke logaritme.
De afname A per 24 uur is dan gelijk aan e tot de macht -0,1 {of ook wel geschreven als exp(-0,1)} maal de eindvoorraad Ae.
Dat wil zeggen dat per dag 0,1 deel van de eindvoorraad is verbruikt.
Oftewel, er blijft dus 0,9 deel van de eindvoorraad over.
Dat betekent dat 0,1 x de eindvoorraad gelijk is aan de opgenomen dosis.
De opgenomen dosis in dit voorbeeld is 100 µg.
Dan is de eindvoorraad dus 100 µg : 0,1 = 1000 µg.
Onderstaande formule geeft de algemeen geldende waarde voor de eindvoorraad Ae.
Hierbij is t gerekend in eenheden van 24 uur en de waarde van t kan liggen tussen 9 en 12 dagen. In ons voorbeeld is t gelijk aan 10 dagen.
In formulevorm is de eindvoorraad Ae gelijk aan :
de opgenomen hoeveelheid gedeeld door {1 - exp(-1/10)}
In de famacokinetiek ( dat is de leer die bestudeert wat, waarom en hoelang het lichaam met een stof doet) staat t voor het doseringsinterval, in ons geval 1 dag.
Om de berekening goed te krijgen wordt de correctiefactor k gelijk aan 0,1.
De formule volgens de farmacokinetiek voor de eindvoorraad Ae wordt dan:
de opgenomen hoeveelheid gedeeld door {1 - exp(-k.t )}
