Met struma of krop wordt een zichtbare of voelbare vergroting van de schildklier bedoeld. Deze vergroting kan egaal (diffuus) of knobbelig (nodulair) zijn. Met één knobbel noem je het een nodus. Met meer knobbels noem je het multinodulair. In Nederland wordt bij 10% van de jong volwassenen (geringe) krop gevonden. Een knobbel zonder symptomen is er bij 18% van een groep gezonde personen.
Een struma kan ontstaan door bijvoorbeeld puberteit, zwangerschap in combinatie met jodiumgebrek, emoties, jodiumtekort, strumagene stoffen zoals thiocyanaat, schildklierremmende middelen en lithium.
Wat wil je weten bij iemand met een struma?
Belangrijk is om te weten hoe lang de struma al bestaat, of ze groeit of pijnlijk is en of het in de familie veel voorkomt. Gelet wordt op klachten die bij een hypo- of hyperthyreoïdie kunnen passen of bij een groot of achter het borstbeen gelegen struma en of er klachten bij de ademhaling. Soms kan ook sprake zijn van vernauwing van de luchtpijp en daar heb je last van. Bij het lichamelijk onderzoek wordt vooral aandacht geschonken aan de consistentie van de struma. Is die diffuus of nodulair, hard, vast of week, is de struma beweeglijk en is er pijn. Daarnaast wordt natuurlijk gelet op symptomen van hypo- of hyperthyreoïdie.Welk onderzoek doe je bij mensen met een struma?
De oorzaak van een euthyreoot struma is vaak niet te achterhalen, simpeler is het om de functie vast te leggen. Dat kan met bloedonderzoek.Als bij het lichamelijk onderzoek niet duidelijk is of er één of meer knobbels (noduli) zijn, is een scintigram vaak het beste hulpmiddel om dit vast te stellen. De grootte van de knobbels is het best te meten met behulp van echografie die ook van nut kan zijn bij een eventuele cytologische punctie. De functie van de schildklier en met name van de daarin voelbare knobbels kan weer het best worden nagegaan met scintigrafie (naast het bloedonderzoek).
Welke behandelingen zijn er?
Meestal is behandeling niet nodig en kan worden volstaan met het vervolgen in de tijd. Jaarlijkse controle van de struma en de TSH-concentratie in het bloed is vaak voldoende. Andere mogelijkheden zijn: radioactief jodium, radiofrequente ablatie (RFA) en ethanol ablatie (EA).Radioactief jodium
Behandeling met radioactief jodium wordt steeds vaker toegepast, omdat het eenvoudig is en in hoge dosis ook effectief. Verkleining treedt op tot 50%, maar het duurt wel 1 à 2 jaar voor dit effect wordt bereikt. Het wordt vooral toegepast bij ouderen met een groot struma; als er al ernstige mechanische problemen zijn, moet wel prednison gegeven worden om zwelling door bestralingsontsteking te voorkomen. Hypothyreoïdie kan ook na jaren nog optreden als radioactief jodium is gegeven.Radiofrequente ablatie (RFA)
Als aangetoond is dat de knobbel goedaardig en solide is dan is radiofrequente ablatie (RFA) een optie. De behandeling wordt uitgevoerd op de afdeling Radiologie onder leiding van een radioloog en een endocrinoloog. De patiënt wordt plaatselijk verdoofd en hoeft niet onder narcose. Hierna wordt met een speciale naald het te behandelen weefsel licht verwarmd waardoor de cellen kapot gaan en verschrompelen. Met behulp van echo kan de arts precies bepalen welk deel van het aangedane weefsel moet worden behandeld. Het gezonde weefsel blijft intact, waardoor de schildklierfunctie blijft behouden.RFA wordt toegepast in de volgende ziekenhuizen:
- Amersfoort – Meander MC
- Amsterdam – VUmc
- Almelo – Ziekenhuisgroep Twente
- Arnhem – Rijnstate ziekenhuis
- Breda – Amphia ziekenhuis
- Dordrecht – Albert Schweitzer Ziekenhuis
- Eindhoven – Catharina Ziekenhuis
- Helmond – Elkerliek Ziekenhuis
- Hengelo – Ziekenhuisgroep Twente
- Roermond – Laurentius Ziekenhuis
- Rotterdam – Erasmus MC
- Rotterdam – Maasstad Ziekenhuis
- Zaandam – Zaans Medisch Centrum
- Zwolle – Isala
Ethanol ablatie
Als er sprake is van een cysteuze nodus, dat is een met vloeistof gevulde knobbel, dan kan een injectie met ethanol worden overwogen. Hierdoor kan de knobbel verschrompelen.Solitaire (enkele) nodus
Als er slechts één nodus is of als er een nodus duidelijk uitspringt in een meerknobbelig (multinodulair struma) is de verdenking op schildklierkanker groter, zeker als de nodus geen jodium opneemt.
Reacties
Een reactie posten