Impact of diagnostic changes on the rise in thyroid cancer incidence

Thyroid cancer (TC) incidence is rising in many countries, but the corresponding mortality is constant or declining. Incidence increases appear largely restricted to small papillary TC in young/middle-age individuals.

Een terugblik op het Thyrax-debacle ...

Eerst waren het de leveringsproblemen met Thyrax. Al snel volgde het beleid waarbij schildklierpatiënten zomaar een merkloos schildklierhormoon kregen. 1 2

Wil je meer weten over je schildklier? Gebruik de zoekknop!

Als je iets wilt weten over de werking van de schildklier, over aandoeningen van de schildklier of over behandelingen? Vind nu snel je weg op Schildkliertje met de zoekfunctie.

Behandeling met T4 plus T3 volgens richtlijnen of trends?

Toegenomen media-aandacht heeft het voorschrijven van schildklierhormoon in Denemarken veranderd. De combinatiebehandeling met T4 plus T3 is een ‘hot topic’ geworden. Artsen overwegen deze behandeling tegenwoordig vaker voor te schrijven. Patiënten vragen er vaker om. De aanbevelingen in de Europese richtlijn voor de T4 plus T3 combinatiebehandeling blijken niet altijd bekend en worden dus niet altijd opgevolgd. Veel patiënten passen hun medicatie ( = schildklierpoeder) zelf aan, wat een grotere kans op overdosering geeft.

THYRAGE onderzoekt rol schildklierhormoon bij ouderdomsziekten

Het LUMC coördineert de komende vijf jaar een groot Europees Horizon 2020 project, THYRAGE. Hierin worden de effecten onderzocht van schildklierhormoon op een breed scala aan ouderdomsgerelateerde ziektes, waaronder artrose, dementie en osteoporose. De kennis die in dit innovatieve project wordt gegenereerd is nodig voor het ontwikkelen van nieuwe strategieën om deze ouderdomsgerelateerde ziektes te voorkomen of te behandelen.

‘Subclinical’ is a misnomer and should be replaced by a grading system

The ETA guidelines on subclinical hyperthyroidism (SHyper) in the European Thyroid Journal, together with the previously published ETA guidelines on subclinical hypothyroidism (SHypo), offer up-to-date recommendations on the management of subjects with subclinical thyroid dysfunction. Guidance in this field is most welcome because of continuing uncertainty whether or not therapeutic intervention will improve health outcomes.

Vasculitis als zeldzame bijwerking van carbimazol

ANCA-geassocieerde vasculitis is een zeldzame bijwerking van schildklierremmers uit de thionamide groep zoals strumazol en carbimazol. Vasculitis wordt meestal geassocieerd met het gebruik van propylthiouracil (PTU) en p-ANCA positiviteit. Het is zelden gemeld bij carbimazol en c-ANCA positiviteit.

Uitleg over het TSH-FT4 setpoint in het schildkliersysteem

Een gezond mens heeft een min of meer constante instelling van schildklierhormonen T4 en T3. De schildklier produceert deze hormonen als een continu stroompje. De hypofyse-hypothalamus [HH] meet dat continue stroompje schildklierhormonen T4 en T3.

November maand van de ‘snelle schildklier’

De Amerikaanse Thyroid Association heeft november uitgeroepen als maand voor aandacht voor hyperthyreoïdie, ook wel ‘snelle schildklier’ genoemd. Dat is omdat die ‘snelle schildklier’ alle aandacht verdient en te weinig krijgt.

Richtlijnen goede voeding 2015

Minder vlees, meer planten. Minder suiker, meer volkoren. Nederland moet mediterraner gaan eten. Want dat is niet alleen gezond, maar ook wordt het dan minder snel warm op aarde.

De wet van Murphy en de behandeling met T4 plus T3

Volgens Wikipedia is de wet van Murphy een van de leidende principes bij het opstellen van protocollen voor bijvoorbeeld apotheken. Voordat een medicijn aan de patiënt wordt uitgereikt, voeren verschillende personen een groot aantal meervoudige controles uit.

‘Ophef over bijwerkingen Thyrax laat markt onberoerd’

Apothekers verstrekten in 2014 aan 490.000 (?) personen het schildklierhormoon levothyroxine. Sinds 2007 is dit aantal jaarlijks met gemiddeld 5% gestegen. Meldingen van bijwerkingen na de verpakkingswijziging van Thyrax leidden niet tot een merkbare verstoring van de markt, waarin zich een generieke leverancier heeft gemeld.

Relatie schildklierfunctie moeder tijdens zwangerschap en IQ kind

Zowel lage als hoog-normale en hoge schildklierhormoon niveaus van de moeder tijdens de vroege zwangerschap kunnen het IQ van een kind verlagen, volgens een nieuwe studie gepresenteerd op het 15th International Thyroid Congress. Omdat het aantal zwangere vrouwen met milde schildklierafwijkingen en gebruik van schildklierhormoon snel toeneemt, verdient de mogelijke overdosering met schildklierhormoon extra aandacht en zorg.

Association of maternal thyroid function during early pregnancy with offspring IQ and brain morphology in childhood: a population-based prospective cohort study
DOI: http://dx.doi.org/10.1016/S2213-8587(15)00327-7
Tim Korevaar, Ryan Muetzel, Marco Medici, Layal Chaker, Vincent Jaddoe, Yolanda de Rijke, Eric Steegers, Theo Visser, Tonya White, Henning Tiemeier, Robin Peeters

Weinig en veel schildklierhormoon in zwangerschap risico voor IQ kind
Schildkliertje

Schildklierforum draait op volle toeren!

Voor uitleg en delen van ervaringen over ziektes en behandelingen van de schildklier is het Schildklierforum een aanrader. Kom gauw eens langs!

S C H I L D K L I E R F O R U M

Het Schildklierforum is onafhankelijk en openbaar. Iedereen kan de informatie lezen en iedereen kan lid worden. Je hoeft je niet te registreren met je eigen naam. Als je het forum bezoekt zal je zien dat je niet de enige bent die meer wil weten over haar of zijn ziekte en de mogelijke behandelingen.

Hoge leeftijd patiënt en weinig ervaring arts risico bij schildklieroperatie

Thyroidectomy is an operation with infrequent but potentially significant complications. This study aimed to determine risk factors for complication following thyroidectomy in California.

Klachten na overschakeling Thyranon® op levothyroxine

Zoals het preferentiebeleid en de nieuwe verpakking van Thyrax® voor problemen zorgen. 1, 2 Zo hadden oud-gebruikers van het dierlijk schildklierpoeder Thyranon® moeite met de omschakeling naar levothyroxine. Thyranon® werd in 1987 uit de handel genomen. 3 Thyrax®, Euthyrox® en Eltroxin® waren de opvolgers. Waar nu actie wordt gevoerd, gebeurde dat toen ook.

Waarom schildklierpoeder uit de handel werd genomen

Sinds het eind van de negentiende eeuw wordt hypothyreoïdie behandeld met schildklierhormoon. Eerst gebeurde dat met uitgeperste schapenschildklier, later werd dat gedroogd schildklierpoeder. De chemische structuur van levothyroxine is al in 1927 bekend. Toch duurt het tot de jaren zeventig van de vorige eeuw voordat levothyroxine op grote schaal geproduceerd wordt. Dat T4-hormoon in het lichaam werd omgezet in T3-hormoon was rond 1960 een belangrijke ontdekking. Meer en meer werd voor de behandeling overgestapt van dierlijk schildklierpoeder naar synthetisch schildklierhormoon. Met de komst van betrouwbare levothyroxinepreparaten werd in Nederland eind 1987 het dierlijke schildklierpoeder (Thyranon®) uit de handel genomen.

Subclinical hypothyroidism: a ‘laboratory-induced’ condition?

Een te hoge TSH met een nog ‘normale’ FT4 wordt een subklinische hypothyreoïdie genoemd. Niet iedereen heeft dan klachten, terwijl er in het laboratorium toch een subklinische hypothyreoïdie te zien is. Dit onderzoek laat zien dat er grote verschillen bestaan tussen het ene lab en het andere. Met name in het gebied van de subklinische hypothyreoïdie pieken de verschillen.

Thyreotoxicose veroorzaakt door kruidenmiddelen

Het gebruik van kruidenpreparaten en voedingssupplementen neemt al jaren wereldwijd toe. De controle is over het algemeen slecht geregeld. Veel van die ‘zelfzorgmedicijnen’ worden over-the-counter verkocht, wat betekent bij de drogist, de supermarkt of via internet zonder recept. Het Geneesmiddelenbulletin besteedde er in 2005 al aandacht aan in onderstaand artikel.

Thyreotoxicose veroorzaakt door kruidenmiddelen
D Bijl, Geneesmiddelenbulletin, 2005

Uitleg over nut en noodzaak van voedingssupplementen
Schildkliertje

Uit het collegedictaat van een student geneeskunde in 1941

Hoe werden mensen vroeger behandeld als hun schildklier te weinig hormoon maakte? Uit vroeger jaren bestaan nauwelijks of geen meetgegevens. Een huisarts behandelde iemand met hypothyreoïdie zelf. Hij voelde de pols. Hij veegde langs de huid om te voelen of die droog, klam of gewoon was. Dat noem je het basaal metabolisme. Precieze testen met TSH en FT4 bestonden nog niet.

Aantal gebruikers levothyroxine op de 27e plaats in de top 100

Op de GIP-databank kun je terecht voor het aantal gebruikers van levothyroxine.

Schildklier anders afgesteld bij mensen uit langlevende families

Bij mensen die aanleg hebben om lang te leven, is de schildklier anders afgesteld dan bij ‘gewone’ mensen. Hun stofwisseling verloopt echter niet langzamer of sneller. Dat ontdekten onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Schildklier anders afgesteld bij mensen uit langlevende families

Bij mensen die aanleg hebben om lang te leven, is de schildklier anders afgesteld dan bij ‘gewone’ mensen. Hun stofwisseling verloopt echter niet langzamer of sneller. Dat ontdekten onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Als de schildklier te veel hormoon maakt: bronnen en cijfers

Hoeveel mensen in Nederland zouden hyperthyreoïdie hebben? En hoeveel mensen slikken schildklier remmende medicijnen?

In gesprek met Mary Sjabbens over Schildkliertje

‘Ik verzamelde en schreef van alles over de schildklier als eindredacteur van het magazine en beheerder van de website. Op een moment kwam voor mij de keus om ook op schildkliergebied ‘voor mezelf’ te beginnen. Dat is Schildkliertje geworden, als manier om door te gaan met mijn doel: informatie verzamelen voor een naslagwerk met allerlei nieuws, informatie, feiten en weetjes over de schildklier.’

In gesprek met Mary Sjabbens over Schildkliertje.
Posted by Schildkliertje on vrijdag 4 september 2015

Openbaar beoordelingsrapport / public assessment report Thyrax®

Deze module geeft de wetenschappelijke discussie en evaluatie weer van mogelijke nadelige bijwerkingen in verband met de verandering van de verpakking van Thyrax Duotab van glazen flesje naar een Alu / Alu blisterverpakking. Deze beoordeling werd op 30 juli 2015 afgerond.

T4-LIFE, onderzoek naar schildklier en miskramen

T4-LIFE staat voor ‘Levothyroxine for euthyroid women with recurrent miscarriage and positive TPO antibodies’.

Met deze studie werd het effect onderzocht van behandeling met levothyroxine bij 240 vrouwen met een normaal werkende schildklier, herhaalde miskramen en met schildklier auto-immuniteit. Door loting werd bepaald of een vrouw met herhaalde miskramen en schildklier auto-immuniteit wel of niet levothyroxine krijgt.

Ongewenst beleid substitutie schildklierhormoon: zij vertelt ...

Zij vertelt: “Ik ben goed ingesteld momenteel en heb geen klachten. Vanmiddag echter vrij acuut erg veel last gekregen van moeheid en stemmingswisselingen. Reden hiervan is in zekere zin mijn medicatie, oftewel het ophalen van mijn medicatie bij de apotheek. Ik slik momenteel de ene dag 112 mcg Euthyrox en de andere dag 125 mcg Euthyrox. Ik kreeg een doosje van 112 mcg Euthyrox en een potje Levothyroxine Natrium van TEVA met tabletjes van 125 mcg.”

Lage therapietrouw levothyroxine in puberteit

Treatment outcome depends largely on treatment adherence (TA). However, studies analyzing TA in chronic endocrine diseases are scarce and controversial in childhood.

Hyperthyreoïdie of als je schildklier te veel hormoon maakt

Bij hyperthyreoïdie maakt de schildklier te veel schildklierhormoon. De oorzaken verschillen. Hyperthyreoïdie wordt behandeld met:

• medicijnen
• radioactief jodium
• een operatie

Samen met de arts en afhankelijk van de oorzaak van de hyperthyreoïdie kiest de patiënt voor een behandeling. Van belang is goede uitleg over voor- en nadelen van de drie behandelingen. Denk hierbij aan grote kans op terugkomst van hyperthyreoïdie bij schildklierremmers, grote kans op hypothyreoïdie bij radioactief jodium en operatie, en risico’s bij een operatie.

Archief Hypoforum online als schildklier naslagwerk!

Het Hypoforum, oftewel het voormalige forum van Hypo maar niet Happy, functioneerde na het opheffen van HmnH zelfstandig naast het SON-forum van Schildklierorganisatie Nederland. Begin november 2014 heeft SON het zonder aankondiging offline gehaald. Na veel protest kwam het weer online, maar plaatsen van nieuwe berichten en registeren van nieuwe leden was niet meer mogelijk. Te voorzien was dat SON het Hypoforum alsnog zou verwijderen of ontoegankelijk maken; wat begin juni 2015 ook is gebeurd. Reden voor een forumdeelnemer om in november al een lokale kopie van het forum te maken.

Capsules en vloeibare levothyroxine en hun mogelijke toepassing

De markt voor levothyroxine is in beweging. Nieuwe vormen levothyroxine duiken op, zoals capsules en drankjes. Maar hebben patiënten er wel iets aan? En zijn deze producten verkrijgbaar? Volgens deze review van AM Formenti en anderen biedt vloeibare levothyroxine duidelijke voordelen. Capsules (zoals Tirosint) en tabletten levothyroxine zouden onderling weinig verschillen.

Operatie met robot nu ook bij ‘snelle schildklier’

Dat in het UMC Utrecht schildklieroperaties bij schildklierkanker werden uitgevoerd met een robot wist ik al langer. Maar waar ik op wachtte, dat was een ervaring met die operatie bij hyperthyreoïdie door de ziekte van Graves. In dat geval maakt de schildklier te veel hormoon, ook wel snelle schildklier genoemd. Op de facebookpagina van SON kwam ik het verhaal van Samantha tegen. Samantha vond het goed dat ik haar verhaal op de facebookpagina van Schildkliertje plaatste en nu hier.

CBG-beoordeling onderzoek door Aspen naar kwaliteit Thyrax®

Nieuwsbericht | 30-07-2015 | 17:30

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) heeft de beoordeling van een onderzoek door Aspen Pharma naar de kwaliteit van Thyrax Duotab (levothyroxine) afgerond. Het CBG concludeert op basis van dit onderzoek dat zowel de Thyrax tabletten in de huidige doordrukstrips als die in de oude verpakking (een glazen potje) aan de kwaliteitseisen voldoen. Het onderzoek liet zien dat de hoeveelheid levothyroxine in tabletten uit beide verpakkingen hetzelfde bleef. De tabletten uit de doordrukstrips bleken wel iets stabieler.

Richtlijn L-T4 plus L-T3: een moeizame stap in de goede richting

Al jaren was het een wens van patiënten en in 2012 is hij verschenen: een richtlijn voor de behandeling van L-T4 (Thyrax / levothyroxine / Euthyrox) met L-T3 (Cytomel / liothyronine). Voor de behandeling van mensen met hypothyreoïdie betekent deze ETA-richtlijn een enorme vooruitgang. ETA staat voor European Thyroid Association.

Graves’ Disease Awareness Month - maand van de ‘snelle schildklier’

De Graves’ Disease Awareness Month in Amerika is een mooie aanleiding om terug te blikken op de wereldwijde Week van de Schildklier. Schildkliertje greep deze week in mei aan om zich helemaal te richten op de ‘snelle schildklier’. Of preciezer: hyperthyreoïdie door de ziekte van Graves, als de schildklier te veel hormoon maakt.

De ziekte van Graves is een aandoening die flink ingrijpt in het dagelijkse leven. De behandelingen zijn dezelfde behandelingen als zestig jaar geleden. Alle reden om aandacht te besteden aan deze ziekte van de schildklier.

Cytomel nu ook verkrijgbaar in 5 microgram tabletten

Van L-T3 (cytomel) waren in Nederland alleen tabletten van 25 mcg en van 12,5 mcg (deze laatste op artsenverklaring) beschikbaar. Voor een fine-tuning van de dosering was dat niet altijd gemakkelijk. Met name de 12,5 mcg tabletten nogal eens wanneer een tablet in tweeën of in vieren wordt gedeeld.

Was jij in 2014 ook een van de 452.240 gebruikers van levothyroxine?

Als je wilt weten hoeveel mensen in Nederland een schildklierziekte hebben, dan worden allerlei getallen genoemd. Schattingen lopen uiteen van 500.000 tot 1 miljoen. Volgens een onderzoek naar restklachten bij het gebruik van schildklierhormoon, zouden in Nederland zo’n 800.000 mensen een schildklieraandoening hebben, van wie 90% met een verminderde schildklierfunctie. Het zou dan gaan om circa 720.000 gebruikers van levothyroxine. Zijn daar cijfers van te vinden?

Verpakkingswijziging van Thyrax® gaf ‘ontregeling’ bij patiënten

Sinds de wijziging van de verpakking van Thyrax® ontving Bijwerkingencentrum Lareb hierover meer dan 1800 meldingen. Media-aandacht in februari 2015 is mede verantwoordelijk voor het grote aantal meldingen, met name omdat het ertoe leidde dat veel patiënten hun klachten gingen relateren aan de verpakkingswijziging.

Over risico's behandeling schildklierkanker bij kinderen en jongeren

In het blad Thyroid van juni 2015 is aandacht voor een onderzoek naar de gevolgen van radioactief jodium (RAI) als behandeling bij schildklierkanker bij jongeren van 15 tot 24 jaar. Vroeger deed men dat veel minder snel: radioactief jodium bij jongeren. De laatste jaren wordt in toenemende mate RAI voorgeschreven. Van 4% in 1973 tot 62% in 2008.

Dat vaker voorschrijven van RAI heeft gevolgen. Vooral voor het ontstaan van een tweede primaire kanker (SPM). Dat is een kanker die niet met de schildklier te maken heeft. Een stijging is dus te zien bij mensen die met RAI behandeld werden. Die kankers hebben een link met het beenmerg.

Zes maanden schildklier in beeld op Schildkliertje!

Bijna zit de eerste helft van 2015 er op. Een mooi moment om terug te kijken wat er allemaal aan schildkliernieuws op Schildkliertje verscheen.

Over kosten, baten en levothyroxine ...

Op schildklierfora, Facebook en Twitter houdt het preferentiebeleid de gemoederen flink bezig. Zonder uitleg of informatie krijgen te veel patiënten te vaak opeens een ander merk of merkloos levothyroxine bij hun apotheek. Dit is een ongewenste ontwikkeling doordat zulke veranderingen in medicatie kunnen zorgen voor over- of onderdosering. En dat allemaal terwijl dat preferentiebeleid niet geldt voor schildklierhormoon.

Hoe zit dat met die laag-normale TSH en hoog-normale vrije T4 volgens de NHG-standaard?

Wie kent die aanbeveling in de NHG-Standaard Schildklieraandoeningen niet bij de behandeling van hypothyreoïdie: ‘Het TSH bevindt zich bij goed ingestelde patiënten veelal in het laag-normale gebied (het vrije T4 is dan meestal hoog-normaal).’

In de NHG-Standaard Schildklieraandoeningen (versie 2006) stond de aanbeveling al. En in de NHG-Standaard Schildklieraandoeningen (tweede herziening 2013) staat de aanbeveling ook.

Maar ... is er wel een wetenschappelijke onderbouwing voor die laag-normale TSH en hoog-normale vrij T4?

Drugs that interact with levothyroxine: an observational study

The aim of this TEARS study was to determine the extent of drug interactions affecting levothyroxine, using study drugs often co-administered to patients on long-term levothyroxine therapy. A retrospective population analysis linking biochemistry and prescription data between 1 January 1993 and 31 December 2012 was used.

Hypoforum verdwenen als belangrijke schildklier vraagbaak!

Begin november 2014 werd het al aangekondigd. Nu is het helaas echt gebeurd. Net na de Week van de Schildklier - de week waarin internationaal en nationaal alle aandacht gevraagd wordt voor de schildklier - is het Hypoforum definitief verdwenen. Dat forum van Hypo maar niet Happy bestond al jaren. Veel mensen hebben daar veel geleerd over de schildklier. Er is veel kennis vergaard. En allerlei informatie over de schildklier werd via dat forum verspreid.

Nieuw: Cyberpoli’s Schildklier en Hypofyse online!

Cyberpoli is een multidisciplinaire internet polikliniek voor kinderen en jongeren met een chronische ziekte. De cyberpoli is een interactieve website voor diverse chronische ziekten waaronder nu ook schildklier en hypofyse. Het is een initiatief van Artsen voor kinderen.

Zwangerschap, borstvoeding en ‘snelle schildklier’

Alle vormen van hyperthyreoïdie – de schildklier maakt te veel hormoon – komen voor in de zwangerschap. Graves’ hyperthyreoïdie komt het vaakst voor. Bij een hyperthyreoïdie in de zwangerschap is de kans groter op een miskraam, een vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en doodgeboorte. Gelukkig kan de hyperthyreoïdie goed behandeld worden. Maar welke mogelijkheden zijn er? En wat zijn de gevolgen voor de baby en borstvoeding? Hoe zit het toch met die TSI-antistoffen?

Oogziekte van Graves in perspectief

Oogklachten komen vaak voor bij schildklierpatiënten. Gelukkig komt de oogziekte van Graves niet voor bij alle schildklieraandoeningen.

De oogziekte zie je eigenlijk alleen bij de auto-immuunziekten van de schildklier. Voornamelijk bij de ziekte van Graves, maar ook bij de ziekte van Hashimoto.

De oogziekte van Graves noem je met een moeilijk woord Graves’ oftalmopathie. Afgekort ook wel GO. De ernst van Graves’ oftalmopathie (GO) varieert sterk, van mild tot zeer ernstig. Meestal zijn beide ogen in gelijke mate aangedaan, maar 15% van de patiënten heeft een unilaterale GO (= één oog is aangedaan).

‘Snelle schildklier’ en sporten ... wees voorzichtig

Een schildklieraandoening kan voor beperkingen zorgen bij het beoefenen van sport. Reden genoeg om stil te staan bij aandoeningen van de schildklier, het klachtenpatroon en de relatie met sporten.

Aandoeningen van de schildklier kunnen verschillende klachten geven. Een aantal van deze klachten kunnen invloed hebben op het beoefenen van sport, zoals spierklachten, een veranderde hartslag en een verminderd inspanningsvermogen. Hierdoor moeten veel schildklierpatiënten (tijdelijk) minderen of stoppen met sporten. Na een goede instelling op medicatie is beweging weer mogelijk.

Uit je gewone doen zijn door een ‘snelle schildklier’

De werking van de schildklier kan door allerlei oorzaken verstoord raken. De schildklier maakt dan bijvoorbeeld te weinig of te veel hormoon. Schildklierhormoon oefent op alle organen invloed uit. Het regelt de groei, de stofwisseling, en de ontwikkeling en werking van het centraal zenuwstelsel. Te veel of te weinig schildklierhormoon heeft invloed op aandacht, concentratie (denkvermogen), agressiviteit, angst en seksualiteit.

‘Snelle schildklier’, schildklierremmers, radioactief jodium of operatie

Bij hyperthyreoïdie maakt de schildklier te veel schildklierhormoon. De oorzaken verschillen. Hyperthyreoïdie wordt behandeld met:

• schildklier remmende medicijnen met of zonder schildklierhormoon
• radioactief jodium
• een operatie

Samen met de arts en afhankelijk van de oorzaak van de hyperthyreoïdie (snelle schildklier) kiest de patiënt voor een behandeling. Van belang is goede uitleg over voor- en nadelen van de drie behandelingen. Denk hierbij aan grote kans op terugkomst van hyperthyreoïdie bij schildklierremmers, grote kans op hypothyreoïdie bij radioactief jodium en operatie, en risico’s bij een operatie.

Diagnose ‘snelle schildklier’ ... wat dan?

Wanneer net de diagnose is gesteld 'er is iets met je schildklier', dan komt er veel over je heen. Je krijgt te maken met onderzoeken en het jargon is een soort abracadabra. Dat jargon is wel de taal van je arts en bijvoorbeeld de doktersassistent. Kennis van die taal helpt jou op weg.

De ziekte van Graves in het kortSchildkliertjes aftrap #weekvandeschildklier met ‘snelle schildklier’!

Bij hyperthyreoïdie of een ‘snelle schildklier’ is er te veel schildklierhormoon in het bloed. Vaak maakt de schildklier te veel hormoon, zoals bij de ziekte van Graves.

Soms is de hyperthyreoïdie tijdelijk, zoals bij een thyreoïditis. Bij een thyreoïditis gaan er cellen kapot, waardoor er tijdelijk te veel T4 en T3 uit deze cellen in het bloed lekt. De schildklier gaat daarna vaak weer normaal werken. Het komt ook voor dat hij daarna te weinig hormoon maakt (hypothyreoïdie).

Soms ontstaat hyperthyreoïdie door jodium in supplementen (o.a. kelp), voeding (zeewier) of door het gebruik van te veel schildklierhormoon.

Know the facts: thyroid disorder hypothyroidism

More than 300 million people worldwide have some form of thyroid disorder and, despite being very common, thyroid disorders may go undiagnosed for many years in some patients. 1 2 3

We may excuse feeling tired or depressed, ongoing constipation, lack of concentration or unexplained weight gain as a consequence of stress or even getting older, and as a result, many people may endure the most common, but simply treated thyroid disorder called hypothyroidism – also known as an underactive thyroid gland. 4 5 6

Thyroid disorders can have a significant impact on a person’s quality of life. It’s important that people are aware of the signs and symptoms of thyroid disorder and seek help for the condition. 3

Graves’ hyperthyreoïdie in en rond de zwangerschap

Hyperthyroidism in women of reproductive age is predominantly caused by Graves’ disease. Pregnancy-associated changes in the immune system may influence the onset of disease, but population-based incidence rates in and around pregnancy have not been reported.

The objective of Stine Linding Andersen, Jørn Olsen, Allan Carlé and Peter Laurberg was to estimate the incidence of maternal hyperthyroidism (defined by prescriptions for antithyroid drugs being filled) in and around pregnancy and to compare this with the incidence of other autoimmune diseases, such as rheumatoid arthritis (RA) and inflammatory bowel disease (IBD).

Onderzoek naar effectiviteit van rhTSH bij schildklierkanker

Patiënten met gedifferentieerde schildklierkanker (DTC) worden behandeld met een operatie waarbij de schildklier verwijderd wordt. Deze operatie wordt gevolgd door ablatie met radioactief jodium-131 (I131). Ablatie wil zeggen dat de dosis radioactief jodium hoog is, waardoor achtergebleven schildkliercellen vernietigd worden. Optimale opname van radioactief jodium opname wordt bereikt door het niet slikken van schildklierhormoon of door voorbehandeling met recombinant humaan Thyrotropin Stimulerend Hormoon (rhTSH, thyrogen).

Is rituximab beter dan prednison bij actieve oogziekte van Graves?

Huidige behandelingen (medicijnen, radioactief jodium en operatie) bij de ziekte van Graves (hyperthyreoïdie en oogziekte (GO)) hebben hun nadelen door de bijwerkingen. Daarom wordt wereldwijd onderzoek gedaan naar nieuwe therapieën. Er is vooruitgang geboekt, met name met medicijnen die de tsh-receptor antistoffen uitschakelen.

Rituximab (RTX) is de eerste gerichte biologische therapie die onderzocht is als behandeling voor de (oog)ziekte van Graves. Heeft dat middel de toekomst? Mogelijk dat dit onderzoek weer perspectief biedt.

Zin en onzin over het gebruik van extra jodium of kelp

Er wordt op internet heel veel reclame gemaakt voor supplementen met jodium en kelp. Extra jodium zou goed zijn voor de schildklier. Een gezonde schildklier gebruikt immers jodium om schildklierhormoon te maken. Zelfs wordt beweerd dat kelp erom bekend staat de schildklierfunctie te normaliseren, of de schildklier nu te veel of te weinig hormoon maakt. Hypothyreoïdie zou te genezen zijn door het nuttigen van jodiumrijke voeding ...

Wat is nu waar en wat is onzin op internet?

Wel of niet screenen van de schildklier, dat is de vraag

Wereldwijd wordt er veel gediscussieerd over screening (1) van de schildklier op subklinische en openlijke hypo- en hyperthyreoïdie bij volwassenen.

Onlangs zijn een herziening van de inzichten van de U.S. Preventive Services Task Force (USPSTF) en drie reacties gepubliceerd:
1. Jerome Hershman in Clinical Thyroidology van de American Thyroid Association (ATA);
2. American Association of Clinical Endocrinologists (AACE);
3. Anne R. Cappola en David S. Cooper in Annals of Internal Medicine.

Hoe zit dat met parallel import van Euthyrox?

Op het Schildklierforum is onderwerp van gesprek dat gebruikers van Euthyrox hun tabletten krijgen in doosjes met een andere taal of in andere strips. Het blijkt hier te gaan om parallel import uit onder andere Polen, Roemenië en Tsjechië.

Onderzoek naar kinetiek en effecten van een enkele dosis T3

Met dit onderzoek is bekeken wat een enkele dosis T3 doet bij gezonde mensen. Het onderzoek gaat dus niet over T3 als behandeling van hypothyreoïdie. Maar om te leren wat T3 doet, is het wel nuttig om de kinetiek en effecten te bestuderen.

Single-dose T3 administration: kinetics and effects on biochemical and physiological parameters
Jacqueline Jonklaas, Kenneth D Burman, Hong Wang, Keith R Latham

Behandeling schildklier: vroeger, nu en in de toekomst
Jacqueline Jonklaas, Kenneth D Burman, Antonio C Bianco

As changes in thyroid stimulating hormone (TSH), thyroid hormones, and vital signs after administration of a single dose of liothyronine have typically only been documented for 24 hours, we documented these parameters more than 96 hours.

Methods

Blood samples were obtained for 4 days after administration of 50-mcg liothyronine to 12 healthy euthyroid participants. Concentrations of total and free triiodothyronine, free and total thyroxine, and TSH were measured. Vital signs were documented.

Results

Triiodothyronine concentrations peaked at 2.5 hours after liothyronine administration. Heart rate (HR) increased by 5 hours after liothyronine administration, subsequently reaching a value higher than baseline. Suppression of TSH concentrations began at 2 hours. The nadir TSH value at 12 hours was significantly different from baseline and remained lower than the baseline value for 2–3 days.

Conclusions

A single dose of liothyronine has both short-term and long-term effects. There is clearly a different lag time between the serum concentrations of triiodothyronine and its effects on the heart and pituitary, respectively. The increase in serum triiodothyronine concentration occurred within hours and was then followed by an increase in HR. The increased HR was transient and was followed by a reduction in TSH concentration. The suppression of TSH was delayed but was more sustained. Thus, sustained TSH reduction beyond 24 hours was achieved by a single dose of liothyronine that produced only brief increases in serum triiodothyronine levels and transient increases in HR.

Scintigrafie, echo, CT-scan en MRI bij onderzoek en diagnose

Om vast te stellen wat een schildklier mankeert, wordt vaak gebruik gemaakt van afbeeldend onderzoek, zoals scintigrafie of echografie. Veel minder vaak wordt gebruik gemaakt van CT-scan of MRI.

Scintigrafie

Met scintigrafie wordt de schildklier afgebeeld. Meestal krijg je eerst een injectie van een kleine hoeveelheid radioactief jodium of technetium. Dat is vergelijkbaar met het inspuiten van contrastvloeistof om aandoeningen aan zachte weefsels in het lichaam zichtbaar te maken.

Van een schildklier die te veel hormoon maakt, kan de oorzaak bepaald worden. Bij Graves hyperthyreoïdie nemen alle schildkliercellen evenveel radioactief jodium of technetium op. Warme en koude knobbels die te veel of te weinig schildklierhormoon maken, en dus ook radioactief jodium of technetium abnormaal opnemen, worden ook zichtbaar met dit onderzoek. Ook een meer knobbelig struma, een multinodulair struma, kan zo goed worden vastgesteld.

Bron: Spreekuur Thuis

Beïnvloeding van diagnostiek en onderzoek door jodium

Scintigrafie met jodium of technetium kan verstoord worden door jodiumhoudende medicijnen. De schildklier is dan verzadigd met jodium en er kan er geen radioactief jodium meer bij.

Bij schildklierkanker is het volgen van een jodiumarm dieet noodzakelijk om nauwkeurig te kunnen meten hoeveel opname er is van radioactief jodium door schildklierweefsel en om het effect van de behandeling met radioactief jodium te verhogen.

Echografie

Bij echografie wordt met geluidsgolven de anatomie van de schildklier en omgeving afgetast. Zo kan de grootte van de schildklier worden bepaald, maar ook of er al of niet knobbels aanwezig zijn. Te zien is of er in zo'n knobbel vocht zit (cyste), of dat er sprake is van abnormaal weefsel.

Echografie geeft geen stralingsbelasting en kan het dus gemakkelijk worden herhaald. Nadeel is dat bij heel veel mensen kleine knobbeltjes worden gevonden die niet van belang zijn.

CT-scan of MRI

Veel minder vaak wordt gebruik gemaakt van CT-scans of MRI. Als een struma is afgezakt tot in de borstholte, dan kan CT of MRI helpen bij het afbakenen van de afwijkingen.

Kan risico verkleind worden om de schildklier oogziekte te krijgen?

Volgens dit onderzoek kan het gebruik van statines en chirurgische verwijdering van de schildklier als behandeling van de ziekte van Graves, de kans op schildklier gerelateerde oogziekte aanzienlijk verminderen.

Weinig en veel schildklierhormoon in zwangerschap risico voor IQ kind

Zowel lage als hoge schildklierhormoon niveaus van de moeder tijdens de vroege zwangerschap kunnen het IQ van een kind verlagen, volgens een nieuwe studie gepresenteerd op ENDO 2015. De studie suggereert dat behandeling van zwangere vrouwen met een klein tekort aan schildklierhormoon niet zonder risico’s is voor de ontwikkeling van de hersenen van een kind.

Outstanding Abstract Award - Novel insights into the effects of maternal thyroid function on child IQ reveal detrimental effects of high FT4 levels
Tim Korevaar, Marco Medici, Henning Tiemeier, Edward Visser, Theo J Visser and Robin P Peeters

High, low thyroid hormone levels during pregnancy may affect fetal brain development
John Schieszer, Endocrinology Advisor

Schildklier en de periode na de bevalling (post partum)

Een post partum thyreoïditis (PPT) is een tijdelijke of permanente schildklierfunctiestoornis. De stoornis ontstaat in het eerste jaar na een bevalling. In een klassiek geval wordt een fase met te veel schildklierhormoon (hyperthyreoïdie) gevolgd door een fase met te weinig schildklierhormoon (hypothyreoïdie). (1) In Nederland komt het bij ruim 5% van de zwangerschappen voor. (2) Niet alle vrouwen met een PPT krijgen een normale schildklierfunctie terug. Ongeveer 40% van de vrouwen krijgt uiteindelijk een permanente hypothyreoïdie.

Verstrekking jodiumpillen bij kernramp

De overheid moet op korte termijn miljoenen jodiumtabletten verspreiden. De pillen zijn nodig om een groot deel van de kinderen en zwangere vrouwen in Nederland te beschermen bij een kernramp of nucleaire aanslag. Dat blijkt uit een onderzoek dat dinsdag is gepubliceerd in de kranten die zijn aangesloten bij de Persdienst.

Vragen en antwoorden jodiumprofylaxe bij kernramp
Schildkliertje

Aan de jodiumpil bij kernramp
De Telegraaf

Verstrekking jodiumtabletten bij kernongeval
Schildkliertje

Tot nu toe kregen alleen inwoners in een straal van 10 tot 25 kilometer rond een kerncentrale jodiumpillen. Die zone wordt vergroot naar 100 kilometer: een gebied dat vrijwel heel Oost- en Zuid-Nederland beslaat.

Minister Schippers van Volksgezondheid besluit nog dit voorjaar over de verspreiding van de pillen: gezinnen krijgen ze thuisgestuurd of moeten ze zelf ophalen. Ook een deel van de Randstad krijgt jodiumtabletten.

Bij een kernramp kan een deel van de bevolking baat hebben bij jodium. De tabletten bieden bescherming tegen schildklierkanker. Wie een pil slikt, verzadigt het lichaam met ‘ongevaarlijk’ jodium. De schildklier sluit zich af, waardoor er geen radioactief jodium meer bij kan.

Onderzoek naar schildklier remmende medicijnen in de zwangerschap

Schildklier remmende medicijnen dragen mogelijk bij aan het ontstaan van afwijkingen bij de ongeboren vrucht als ze gebruikt worden in de vroege zwangerschap.

Antithyroid drug use in early pregnancy and birth defects: time windows of relative safety and high risk
Peter Laurberg, Stine Linding Andersen

Graves’ hyperthyreoïdie, zwangerschap en borstvoeding
Schildkliertje

Laurberg en Andersen onderzochten of er een verband is tussen de blootstelling aan schildklierremmers in het begin van de zwangerschap en de ontwikkeling van aangeboren afwijkingen. Hiervoor verzamelden ze publicaties over geboorteafwijkingen die optraden door het gebruik van methimazol (MMI, Strumazol), carbimazol (CMZ) en PTU.

Hashitoxicosis, three cases and a review of the literature

In young hyperthyroid patients, Graves’ disease is the most likely explanation for the patient’s symptoms; however, there are other reasons that have to be considered. A hyperthyroid metabolic state can also be caused by thyroid cell inflammation and destruction.

Een overzicht van de perikelen met Thyrax ...

Eerst waren het de leveringsproblemen met Thyrax. (1) Al snel volgde het beleid waarbij schildklierpatiënten zomaar een merkloos schildklierhormoon kregen. (2) In 2014 kwamen daar de bijwerkingen bij door de nieuwe verpakking van Thyrax. (3) Hoe belangrijk wordt een medicijn gevonden dat van levensbelang is voor mensen wiens schildklier te weinig of geen schildklierhormoon maakt … Het moge duidelijk zijn dat zij snakken naar erkenning.

Het was een voorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen geweest als de fabrikant onderzoek had laten doen voor het op de markt brengen van Thyrax in een nieuwe verpakking. Er had toen ook al een brief naar artsen en apothekers kunnen gaan, vergelijk hoe dat in België ging. (4) Maar niets van dat alles. Een brief naar apothekers en artsen kwam pas bijna een jaar na de nieuwe verpakking; een brief naar patiënten volgde 14 maanden na de introductie van de nieuwe verpakking. (5)

Onderzoek door Aspen naar een product van Aspen gebeurt met goedvinden door IGZ en CBG. Onduidelijk is wanneer begonnen is met onderzoek. Komende zomer (juli 2015) wordt het resultaat verwacht.

Meer informatie

1. Overzicht leveringsproblemen Thyrax ... In februari 2012 werden de eerste problemen gemeld rond de levering van Thyrax. Dat gebeurde door patiënten op het Hypoforum en door de KNMP op de site Farmanco. Pas op 26 oktober 2012 kwam eindelijk het bericht dat Thyrax weer voldoende beschikbaar was.
2. Generiek versus merk schildklierhormoon: info op een rijtje ... Het preferentiebeleid houdt de gemoederen flink bezig. Zonder uitleg of informatie krijgen te veel patiënten te vaak opeens een ander merk of merkloos levothyroxine bij hun apotheek. Dit is een ongewenste ontwikkeling doordat zulke veranderingen in medicatie kunnen zorgen voor over- of onderdosering.
3. Bijwerkingen na verpakkingswijziging Thyrax® ... Veel mensen melden klachten die ontstonden na verandering van de Thyrax® verpakking. Bij ongeveer de helft van deze meldingen ging het volgens Lareb om klachten die passen bij hyperthyroïdie, zoals hartkloppingen, gejaagdheid en overmatig zweten.
4. Verandering schildklierhormoon in België per 1 januari 2015 ... Per 1 januari 2015 vindt er een verandering plaats: het schildklierhormoon L-Thyroxine Christiaens® (levothyroxine) krijgt een nieuwe samenstelling. Ongeveer 90% van de 500.000 schildklierpatiënten in België gebruiken dit middel. Deze verandering betekent dat de patiënten hun dosering heel goed in de gaten moeten houden.
5. Wees alert op bijwerkingen bij gebruik van Thyrax Duotab in doordrukstrips ... Gebruikers van THYRAX DUOTAB in doordrukstrips worden opgeroepen hun arts te raadplegen als ze bijwerkingen zoals hartkloppingen, hoofdpijn en verhoogde transpiratie ondervinden (mogelijk veroorzaakt door stijging van de schildklierhormoonspiegels).

Radartv besteedt aandacht aan bijwerkingen Thyrax

Dat veel mensen bijwerkingen ervaren met de nieuwe verpakking van Thyrax verdiende alle aandacht. Gelukkig dat Radar dat deed. In de video zie je de uitzending die Radar aan dit onderwerp besteedde.

Jammer is dat Radar niet één endocrinoloog uitnodigde om mét de patiënten kort te overleggen over consequenties en mogelijkheden.

Heel jammer is ook dat Aspen niet aanwezig was. Het beloofde onderzoek wordt door Aspen gedaan naar een eigen product van Aspen. Dat was al bekend in november 2014 en blijkbaar vinden CBG en IGZ dat goed. Nieuw is dat de uitkomst mogelijk in juli 2015 gepubliceerd zal worden.

Bericht door Schildkliertje.

Verandering van merk levothyroxine is niet de bedoeling!

Op schildklierfora, Facebook en Twitter houdt het preferentiebeleid de gemoederen flink bezig. Zonder uitleg of informatie krijgen te veel patiënten te vaak opeens een ander merk of merkloos levothyroxine bij hun apotheek. Dit is een ongewenste ontwikkeling doordat zulke veranderingen in medicatie kunnen zorgen voor over- of onderdosering. En dat allemaal terwijl dat preferentiebeleid niet geldt voor schildklierhormoon.

Nieuwe ATA-Richtlijn houdt vast aan levothyroxine bij hypothyreoïdie

Bron: Thyroid. December 2014, 24(12): 1670-1751. doi:10.1089/thy.2014.0028

A number of recent advances in our understanding of thyroid physiology may shed light on why some patients feel unwell while taking levothyroxine monotherapy. The purpose of this task force was to review the goals of levothyroxine therapy, the optimal prescription of conventional levothyroxine therapy, the sources of dissatisfaction with levothyroxine therapy, the evidence on treatment alternatives, and the relevant knowledge gaps. We wished to determine whether there are sufficient new data generated by well-designed studies to provide reason to pursue such therapies and change the current standard of care. This document is intended to inform clinical decision-making on thyroid hormone replacement therapy; it is not a replacement for individualized clinical judgment.

Guidelines for the Treatment of Hypothyroidism: Prepared by the American Thyroid Association Task Force on Thyroid Hormone Replacement
Jacqueline Jonklaas, Antonio Bianco, Andrew Bauer, Kenneth Burman, Anne Cappola, Francesco Celi, David Cooper, Brian Kim, Robin Peeters, Sara Rosenthal, Anna Sawka

New ATA Guidelines stick with levothyroxine for hypothyroidism
Medscape / Schildklierforum

Als je schildklier te weinig of geen hormoon maakt
Schildkliertje

Medicijnen uit de handel | Uitzending NPO Gezond

Tientallen antidepressiva, maagzuurremmers, bloeddrukverlagende middelen en andere medicijnen die door meer dan 150.000 Nederlanders geslikt worden zijn vrijdag 23 januari 2015 van de markt gehaald omdat ze niet aan de eisen blijken te voldoen.

Het College ter beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) schorst de handelsvergunningen van dertien medicijnen. Het bedrijf dat hiervoor de onderzoeken met proefpersonen moest doen, GVK Biosciences, heeft dat niet volgens de regels gedaan.

ETA-richtlijn subklinische hypothyreoïdie in zwangerschap en bij kinderen

This guideline has been produced as the official statement of the European Thyroid Association (ETA) guideline committee.

2014 ETA Guidelines for the management of subclinical hypothyroidism in pregnancy and in children
John Lazarus, Rosalind S. Brown, Chantal Daumerie, Alicja Hubalewska-Dydejczyk, Roberto Negro, Bijay Vaidya

Heb jij deze Thyrax blister al gezien met Aspen?

Links zie je de nieuwe blister met Aspen. Rechts zie je de oude blister met N.V. Organon.

Bijsluiter Thyrax herzien in december 2014

In december 2014 is de bijsluiter van Thyrax herzien. Het gaat met name om het contactadres van Aspen. Eerst was dat in België, nu is dat adres in Nederland. Aspen is de registratiehouder; Organon is de fabrikant.

Aspen is registratiehouder en fabrikant van Eltroxin, en van Levothyroxine sodium Aspen dat in enkele landen verkrijgbaar is als Thyrax.

Zijn er symptomen die specifiek zijn voor hypothyreoïdie?

Schildklierhormoon heeft invloed op alle cellen van het lichaam. Te weinig schildklierhormoon ( = hypothyreoïdie) kan daardoor zorgen voor allerlei symptomen. Het gaat daarbij om veel aspecifieke symptomen. Je noemt het aspecifiek omdat personen met een normale schildklierwerking die symptomen ook vaak hebben. Er blijkt een flinke overlap te zijn tussen de symptomen bij patiënten met hypothyreoïdie en bij mensen met een normale schildklierfunctie.

Als sprake is van een schildklierstorm of thyreotoxische crisis

Een schildklierstorm of thyreotoxische crisis is een zeer ernstige en gelukkig zeer zeldzame toestand waarbij de verschijnselen van de ziekte van Graves zeer heftig zijn. Klachten en symptomen zijn met name koorts, hartkloppingen, misselijkheid en braken, diarree, hartfalen, angst, apathie en in ernstige gevallen geelzucht.

Uitslagen van het bloedonderzoek wijken niet af van de waarden bij een ‘gewone’ hyperthyreoïdie (als de schildklier te veel hormoon maakt). Patiënten kunnen in coma raken en behandeling op een intensive care unit (IC) is nodig. De behandeling is moeilijker dan bij een gewone hyperthyreoïdie.

Een orkaan van schildklierhormoon. Blog in #Schild nu ook online. #schildklier http://t.co/PiqFp594Qk
— BruceWolffenbuttel (@bhrw) 23 december 2014

Klachten en symptomen

De Nederlandse Intermisten Vereniging (NIV) heeft diagnostische criteria opgesteld waarmee een schildklierstorm of thyreotoxische crisis vastgesteld kan worden. Deze criteria zijn alleen van toepassing bij patiënten met een bewezen thyreotoxicose (als de schildklier te veel hormoon maakt).

Klachten en/of symptomen worden aangevinkt, per item geldt een aantal punten en vervolgens worden de punten opgeteld:

• Lichaamstemperatuur
• 37,2-37,7 = 5
• 37,8-38,2 = 10
• 38,3-38,8 = 15
• 38,9-39,3 = 20
• 39,4-39,9 = 25
• ≥ 40 = 30

• Centraal zenuwstelsel
• milde stoornis (agitatie) = 10
• matige stoornis (delier, psychose, lethargie) = 20
• ernstige stoornis (epileptische aanvallen, coma) = 30

• Maag-darm-lever
• matige stoornis (diarree, misselijkheid, braken, buikpijn) = 10
• ernstige stoornis (onverklaarde geelzucht) = 20

• Hartfrequentie
• 99-109 = 5
• 110-119 = 10
• 120-129 = 15
• 130-139 = 20
• ≥ 140 = 25

• Decompensatio Cordis (hartfalen)
• mild (perifeer oedeem) = 5
• matig (beiderzijds crepiteren (gereutel)) = 10
• ernstig (longoedeem) = 15

• Atriumfibrilleren
• afwezig = 0
• aanwezig = 10

• Uitlokkende factoren
• afwezig = 0
• aanwezig = 10

Totaal ------------------- +

Score en uitkomst

• lager dan 25: diagnose thyreotoxische crisis onwaarschijnlijk
• 25-44: ondersteunt de diagnose thyreotoxische crisis
• ≥ 45: diagnose thyreotoxische crisis waarschijnlijk

Behandeling

Volgens NIV-Richtlijn schildklierfunctiestoornissen, pagina 110 en verder.

Verandering schildklierhormoon in België per 1 januari 2015

Per 1 januari 2015 vindt er een verandering plaats: het schildklierhormoon L-Thyroxine Christiaens® (levothyroxine) krijgt een nieuwe samenstelling. Ongeveer 90% van de 500.000 schildklierpatiënten in België gebruiken dit middel. Deze verandering betekent dat de patiënten hun dosering heel goed in de gaten moeten houden.

Schildkliertje: Verandering schildklierhormoon in België per 1 jan...

Wegwijs op Schildkliertje!

Bedoeling van deze tips is om je op weg te helpen. Met de taal, met kennis en mogelijk ook met zelfvertrouwen om vragen te stellen aan je arts. Voor jou als schildklierpatiënt betekent het dat je leert wat de schildklier doet, wat je zelf kunt doen en wat een schildklieraandoening betekent.

Kennis maakt je weerbaar en je wordt een gelijkwaardige gesprekspartner van je arts. Jij hebt je hele leven te maken met die behandeling van je schildklieraandoening. Artsen komen en gaan.