Behandeling met T4 plus T3 volgens richtlijnen of trends?

Toegenomen media-aandacht heeft het voorschrijven van schildklierhormoon in Denemarken veranderd. De combinatiebehandeling met T4 plus T3 is een ‘hot topic’ geworden. Artsen overwegen deze behandeling tegenwoordig vaker voor te schrijven. Patiënten vragen er vaker om. De aanbevelingen in de Europese richtlijn voor de T4 plus T3 combinatiebehandeling blijken niet altijd bekend en worden dus niet altijd opgevolgd. Veel patiënten passen hun medicatie ( = schildklierpoeder) zelf aan, wat een grotere kans op overdosering geeft.

Treating hypothyroidism with thyroxine/triiodothyronine combination therapy in Denmark: following guidelines or following trends?
L Michaelsson, B Medici, J la Cour, C Selmer, M Røder, H Perrild, N Knudsen, J Faber, B Nygaard

Als je meer wilt weten over de behandeling met T4 plus T3
Schildkliertje

Bioequivalentie in thyreoïdum
Schildklierforum

Michaelsson e.a. hebben onderzocht welke trends er zijn in Denemarken bij het voorschrijven van T4 plus T3. Zij onderzochten of de Europese richtlijnen opgevolgd werden en hoe de behandeling met schildklierhormoon werd gecontroleerd, voorgeschreven en aangepast. Ook wilden zij een idee krijgen welke patiënten T4 plus T3 gebruiken.

Bij zelfmedicatie schildklierhormoon meer kans op overdosering

Het artikel is in september 2015 gepubliceerd in het European Thyroid Journal; Eur Thyroid J 2015;4:174-180 (DOI:10.1159/000437262).

Achtergrond

Rond de tien procent van de gebruikers van levothyroxine beschrijven restklachten. Terwijl zij volgens bloedonderzoek goed ingesteld zouden zijn op levothyroxine. De behandeling met T4 (levothyroxine) plus T3 (Cytomel of schildklierpoeder) wordt nog steeds beschouwd als experimenteel. Bewijs van een superieur effect van T4 plus T3 op de restklachten ontbreekt volgens allerlei onderzoek.

  Internet is een populaire bron voor informatie

In sommige studies is de voorkeur van patiënten aangetoond voor de behandeling met T4 plus T3 vergeleken met alleen T4. In 2013 ontstond er aandacht voor T4 plus T3 in Denemarken na de publicatie van een niet wetenschappelijk boek waarin een patiënte haar ervaringen beschrijft met hypothyreoïdie en de behandeling.

Plan van aanpak

Michaelsson e.a. gebruikten een internet-vragenlijst, die verspreid werd als een link via twee Deense patiëntenfora (Thyreoidea landsforeningen en Stofskiftesupport). Verder werd informatie verkregen van de Deense gezondheids- en geneesmiddelenautoriteit en van de enige apotheek in Denemarken die schildklierpoeder en tabletten met T3-hormoon produceert.

Resultaten

In totaal beantwoordden 384 patiënten de vragenlijst, 293 ‘antwoordgevers’ voldeden aan de onderzoekscriteria.

Van deze 293 antwoordgevers:

• had 69% zes of meer symptomen,
• rapporteerde 84% een effect van de behandeling,
• ontving 44% hun recepten van hun huisarts,
• gebruikte 50% schildklierpoeder,
• paste 28% zelf de dosis aan.

Antwoordgevers die onder behandeling van de huisarts waren, gebruikten vaker schildklierpoeder en pasten vaker zelf hun dosis aan.

Conclusies

Toegenomen media-aandacht heeft het voorschrijfpatroon veranderd van schildklierhormoon; de Europese richtlijn voor T4 plus T3 combinatietherapie wordt niet altijd gevolgd in Denemarken en veel patiënten passen hun T4 plus T3 medicatie (= schildklierpoeder) zelf aan met als gevolg een grotere kans op overdosering.

Bronnen

• Epidemiology of subtypes of hypothyroidism in Denmark. Carle A, Laurberg P, Pedersen IB, Knudsen N, Perrild H, Ovesen L, Rasmussen LB, Jorgensen T. Eur J Endocrinol 2006; 154: 21–28.
• 2012 ETA guidelines: the use of L-T4 + L-T3 in the treatment of hypothyroidism. Wiersinga WM, Duntas L, Fadeyev V, Nygaard B, Vanderpump MP. Eur Thyroid J 2012; 1: 55–71.
• Cardiovascular disease and thyroid function. Faber J, Selmer C. Front Horm Res 2014; 43: 45–56.
• Changes in bone mass during prolonged subclinical hyperthyroidism due to L-thyroxine treatment: a meta-analysis. Faber J, Galloe AM. Eur J Endocrinol 1994; 130: 350–356.
• Clinical review: a review of the clinical consequences of variation in thyroid function within the reference range. Taylor PN, Razvi S, Pearce SH, Dayan CM. J Clin Endocrinol Metab 2013; 98: 3562–3571.
• A clinical review of the association of thyroid stimulating hormone and cognitive impairment. Annerbo S, Lökk J. ISRN Endocrinol 2013; 2013: 856017.
• Thyroxine-triiodothyronine combination therapy versus thyroxine monotherapy for clinical hypothyroidism: meta-analysis of randomized controlled trials. Grozinsky-Glasberg S, Fraser A, Nahshoni E, Weizman A, Leibovici L. J Clin Endocrinol Metab 2006; 91: 2592–2599.
• Effect of combination therapy with thyroxine (T4) and 3,5,3′-triiodothyronine versus T4 monotherapy in patients with hypothyroidism, a double-blind, randomised cross-over study. Nygaard B, Jensen EW, Kvetny J, Jarlov A, Faber J. Eur J Endocrinol 2009; 161: 895–902.
• Use of T4, T4 + T3, and T3 in the Dutch population in the period 2005–2011. de Jong NW, Baljet GM. Eur Thyroid J 2012; 1: 135–136.
• Hypothyroid symptoms and the likelihood of overt thyroid failure: a population-based case-control study. Carle A, Pedersen IB, Knudsen N, Perrild H, Ovesen L, Laurberg P. Eur J Endocrinol 2014; 171: 593–602.
• Increased psychiatric morbidity before and after the diagnosis of hypothyroidism: a nationwide register study. Thvilum M, Brandt F, Almind D, Christensen K, Brix TH, Hegedus L. Thyroid 2014; 24: 802–808.
• Hypothyroidism is a predictor of disability pension and loss of labor market income: a Danish register-based study. Thvilum M, Brandt F, Brix TH, Hegedüs L. J Clin Endocrinol Metab 2014; 99: 3129–3135.
• Falling threshold for treatment of borderline elevated thyrotropin levels-balancing benefits and risks: evidence from a large community-based study. Taylor PN, Iqbal A, Minassian C, Sayers A, Draman MS, Greenwood R, Hamilton W, Okosieme O, Panicker V, Thomas SL, Dayan C. JAMA Intern Med 2014; 174: 32–39.
• Doubling in the use of thyroid hormone replacement therapy in Denmark: association to iodization of salt? Cerqueira C, Knudsen N, Ovesen L, Laurberg P, Perrild H, Rasmussen LB, Jorgensen T. Eur J Epidemiol 2011; 26: 629–635.