Oogklachten komen vaak voor bij schildklierpatiënten. Gelukkig komt de oogziekte van Graves niet voor bij alle schildklieraandoeningen. De oogziekte zie je eigenlijk alleen bij de auto-immuunziekten van de schildklier. Voornamelijk bij de ziekte van Graves, maar soms ook bij de ziekte van Hashimoto.
De oogziekte van Graves noem je met een moeilijk woord Graves’ oftalmopathie. Afgekort ook wel GO. De ernst van Graves’ oftalmopathie (GO) varieert sterk, van mild tot zeer ernstig. Meestal zijn beide ogen in gelijke mate aangedaan, maar 15% van de patiënten heeft een unilaterale GO (= één oog is aangedaan).
Van alle patiënten met GO heeft zo’n 80% ook Graves’ hyperthyreoïdie:
Niet alle patiënten met Graves’ hyperthyreoïdie krijgen de verschijnselen van GO: slechts 5-15% ontwikkelt ernstige GO met een duidelijk zichtbare oogafwijking met klachten, bij 30-40% blijft de GO mild van aard.
Van alle GO patiënten heeft 3-6% een primaire hypothyreoïdie en is 10% euthyreoot. TSH-receptorantistoffen zijn doorgaans bij hen aanwezig. Bij hypothyreote GO moet men in de follow-up vaak de thyroxine medicatie staken omdat er een hyperthyreoïdie ontstaat. Bij patiënten met euthyreote GO ontstaat bij ongeveer 25% binnen enkele jaren alsnog hyperthyreoïdie.
Veel patiënten met de ziekte van Graves hebben een starende of schrikachtige uitdrukking. Het bovenooglid is dan wat teruggetrokken. Dit verdwijnt wanneer de schildklierfunctie weer normaal is.
Bij sommige patiënten ontstaat vrij snel een daling van het gezichtsvermogen. In die gevallen is ‘acute decompressie’ nodig. Onder decompressie versta je een operatie waarbij een deel van de inhoud van de oogkas, gelegen achter de oogbol wordt verwijderd. Er ontstaat dan meer ruimte voor het oog.
Bij de oogziekte van Graves worden gebruikt:
De oogziekte van Graves noem je met een moeilijk woord Graves’ oftalmopathie. Afgekort ook wel GO. De ernst van Graves’ oftalmopathie (GO) varieert sterk, van mild tot zeer ernstig. Meestal zijn beide ogen in gelijke mate aangedaan, maar 15% van de patiënten heeft een unilaterale GO (= één oog is aangedaan).
Van alle patiënten met GO heeft zo’n 80% ook Graves’ hyperthyreoïdie:
- in deze groep ontstaat GO in 20% vóór de Graves’ hyperthyreoïdie,
- in 40% gelijktijdig met de Graves’ hyperthyreoïdie en
- in 40% ná de Graves’ hyperthyreoïdie.
Niet alle patiënten met Graves’ hyperthyreoïdie krijgen de verschijnselen van GO: slechts 5-15% ontwikkelt ernstige GO met een duidelijk zichtbare oogafwijking met klachten, bij 30-40% blijft de GO mild van aard.
Van alle GO patiënten heeft 3-6% een primaire hypothyreoïdie en is 10% euthyreoot. TSH-receptorantistoffen zijn doorgaans bij hen aanwezig. Bij hypothyreote GO moet men in de follow-up vaak de thyroxine medicatie staken omdat er een hyperthyreoïdie ontstaat. Bij patiënten met euthyreote GO ontstaat bij ongeveer 25% binnen enkele jaren alsnog hyperthyreoïdie.
Over de oogziekte op Schildkliertje
Over de oogziekte op het Schildklierforum
Klachten en symptomen
Beginstadium
- Zwelling rond de oogkas en oogleden
- Roodheid, branderigheid
- Snel tranende ogen
- Lichtschuwheid (zonlicht is irritant)
- Vermoeidheid van de ogen
- Gevoel alsof er zand in de ogen zit
- Wazig zien
Later stadium
- Dubbelzien
- Verminderd gezichtsvermogen
- Uitpuilend(e) oog/ogen (exophthalmus)
Veel patiënten met de ziekte van Graves hebben een starende of schrikachtige uitdrukking. Het bovenooglid is dan wat teruggetrokken. Dit verdwijnt wanneer de schildklierfunctie weer normaal is.
Operatie en oogziekte
Meestal en bij voorkeur wordt pas definitief behandeld, met een operatie, als de schildklierziekte tot rust is gekomen. Operatieve correcties kunnen bestaan uit een:- oogkas-verruimende operatie (orbita-decompressie)
- oogspieroperatie
- ooglidcorrectie
Bij sommige patiënten ontstaat vrij snel een daling van het gezichtsvermogen. In die gevallen is ‘acute decompressie’ nodig. Onder decompressie versta je een operatie waarbij een deel van de inhoud van de oogkas, gelegen achter de oogbol wordt verwijderd. Er ontstaat dan meer ruimte voor het oog.
Medicijnen bij de oogziekte van Graves
Wanneer bij de oogziekte van Graves ook sprake is van hyperthyreoïdie, wordt eerst de schildklierwerking aangepakt. Dat kan met medicijnen, radioactief jodium of een operatie.Bij de oogziekte van Graves worden gebruikt:
- corticosteroïden
- cyclosporine
- kunsttranen
- selenium
Corticosteroïden
Corticosteroïden zijn bijnierschorshormonen. Ze remmen ontstekingen en onderdrukken de afweer. Ze hebben veel bijwerkingen. Bij de oogziekte gaat het om de bijnierschorshormonen prednison en prednisolon. Tegenwoordig wordt bij (matig) ernstige klachten deze middelen bij voorkeur per infuus toegediend. Dit werkt effectiever en geeft minder bijwerkingen. Tabletten, capsules en zetpillen worden steeds minder voorgeschreven.Cyclosporine
Cyclosporine onderdrukt immuunreacties. Het wordt wel gebruikt samen met prednison. Deze combinatie is effectiever en de kans op bijwerkingen is kleiner dan een behandeling met alleen prednison.Kunsttranen
Mensen met de oogziekte van Graves hebben vaak problemen met traanvocht. Zij krijgen kunsttranen voorgeschreven. Kunsttranen doen wat het eigen traanvocht doet: de ogen beschermen en bevochtigen.Selenium
In de NIV-Richtlijn Schildklierfunctiestoornissen (revisie 2012) wordt aangegeven dat selenium effectief lijkt bij milde GO in termen van verbetering van de kwaliteit van leven en conditie van de ogen (oogleden, proptosis en beweeglijkheid oogspier).
Reacties
Een reactie posten