Acute agranulocytose bij het gebruik van strumazol

Een zeldzame bijwerking van schildklierremmers als Strumazol (thiamazol), Carbimazol en PTU is: agranulocytose. Gelukkig komt deze bijwerking weinig voor, maar die bijwerking kan wel gevaarlijk zijn. Door agranulocytose verlaagt het aantal van een bepaald soort witte bloedlichaampjes (granulocyten) sterk. Met als gevolg een hoog risico op ernstige infecties. Deze bijwerking gaat samen met keelpijn en koorts.

Klinische les 
KM Bessembinders, JM Brinkers, PD van der Linden, K van Keulen en JJ de Sonnaville 
Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A6351


 In dit artikel beschrijven de auteurs het optreden van agranulocytose met een fataal beloop bij een vrouw die thiamazol gebruikte. Wanneer de betrokken zorgprofessionals direct bedacht waren geweest op deze ernstige bijwerking van thiamazol, dan was patiënte mogelijk niet overleden. Wat kan er gedaan worden om acute agranulocytose als bijwerking niet over het hoofd te zien?


Patiënt A, een 61-jarige vrouw, werd op maandag door haar huisarts naar de SEH verwezen vanwege een vermeende longontsteking. Eerder was patiënte wegens hoge koorts op vrijdagmiddag gezien door de waarnemend huisarts; deze had een luchtweginfectie vermoed. Omdat de koorts tot 40°C persisteerde, was op verzoek van patiënte op zaterdagavond de dienstdoende huisarts langsgekomen.

Wegens een terugval van hyperthyreoïdie was patiënte ruim 1 maand geleden opnieuw gestart met thiamazol. De internist had haar mondeling geïnstrueerd dat zij bij koorts of keelpijn contact met de huisarts of de internist moest opnemen, omdat er sprake kon zijn van een agranulocytose. De huisarts was door de internist schriftelijk op de hoogte gesteld van het hernieuwde gebruik van thiamazol, maar het risico op een agranulocytose was niet in de brief vermeld. Het elektronische bericht dat thiamazol was afgegeven door de poliklinische apotheek van het ziekenhuis had de huisarts nooit bereikt.

Patiënten die met thyreostatica (= schildklierremmers) worden behandeld dienen expliciet (liefst ook schriftelijk) te worden geïnformeerd dat in geval van koorts, zeker wanneer er ook sprake is van keelpijn, het bloedbeeld moet worden gecontroleerd ter uitsluiting van agranulocytose.






Reacties