Praktische tips voor het slikken van levothyroxine

De Amerikaanse Thyroid Association (ATA) heeft een handig boekje over hypothyreoïdie uitgegeven. Bij hypothyreoïdie maakt de schildklier te weinig of geen schildklierhormoon.

In dat boekje staan praktische tips over het gebruik van T4-hormoon (levothyroxine, Thyrax, Euthyrox, Eltroxin). Ook geeft de ATA in het boekje raad als je een dosis vergeet of bijvoorbeeld ziek of zwanger bent.

Levothyroxine is schildklierhormoon. Het vervangt het hormoon dat je schildklier niet maakt. Levothyroxine laat de schildklier niet sneller werken. Er bestaat geen medicijn dat de schildklier kan genezen.

Hypothyreoïdie - a booklet for patients and their families
A publication of the American Thyroid Association (ATA)
www.thyroid.org 

Hoe slik je je pillen

Belangrijk is dat na de diagnose direct begonnen wordt met de behandeling. T4-hormoon vervangt het hormoon dat je eigen schildklier niet (genoeg) maakt. Je krijgt alleen maar genoeg schildklierhormoon als je je pil elke dag slikt. Als je daarmee stopt, dan krijgt je lichaam te weinig hormoon. Handig is om je pil elke dag rond dezelfde tijd te slikken. Als je wakker wordt of bijvoorbeeld voordat je naar bed gaat. Je vergeet een pil minder snel als je het slikken combineert met een gewoonte als bijvoorbeeld tanden poetsen of haren kammen.

Met vloeistof

Je kunt T4-hormoon slikken met elke vloeistof, hoewel een bekertje water de voorkeur heeft. Koffie, grapefruitsap en sojamelk worden afgeraden. Waarschijnlijk is koemelk geen probleem. Slik je pil liever niet zonder vloeistof. Je pil lost dan op in je mond of keel; wat mogelijk zorgt voor minder opname van hormoon in je bloed.

Elke dag op dezelfde manier

Volgens de ATA is het niet zo belangrijk of je je pil op een lege maag of met voedsel inneemt, als je het maar zoveel mogelijk op dezelfde manier doet. Als je je pil altijd bij het eten inneemt, dan heb je een hogere dosis nodig dan als je schildklierhormoon inneemt op een lege maag. De aanbeveling in de richtlijn van Nederlandse internisten luidt: inname eenmaal daags op een lege maag, elke dag op dezelfde wijze.

Altijd hetzelfde merk levothyroxine

Altijd hetzelfde merk

Aangeraden wordt om altijd hetzelfde merk te slikken. Veranderen van merk levothyroxine kan zorgen voor symptomen van overdosering (hartkloppingen, gewichtsverlies, slecht slapen, nervositeit en vermoeidheid) of van onderdosering (droge huid, obstipatie, gewichtstoename, vermoeidheid, haarverlies en onregelmatige menstruatie).

Aanbeveling:
inname eenmaal daags op een lege maag,
elke dag op dezelfde wijze

Wisselwerkingen

Voedingssupplementen en geneesmiddelen kunnen zorgen dat schildklierhormoon minder goed wordt opgenomen in het bloed. Neem calcium- en ijzersupplementen pas vier uur in na het innemen van schildklierhormoon.

Wisselwerkingen tussen levothyroxine en andere medicijnen

Als je een pil vergeet

Als je een keer je pil vergeet, is dat niet direct een probleem. Als je er ’s middags achter komt, kun je je pil op dat moment slikken. Kom je er achter dat je ’m gisteren bent vergeten, dan kun je die dag twee pillen slikken bijvoorbeeld één ’s ochtends en één ’s avonds. Je kunt de vergeten pil ook verdelen over een aantal dagen.

Ziek en misselijk

Als je ziek bent en je pil uitspuugt, neem dan geen extra pil. Ga de volgende dag gewoon verder met je dagelijkse dosis. Ben je langer misselijk probeer dan bijvoorbeeld ’s avonds een pil te slikken. Dat kan ook als je zwanger en ’s ochtends misselijk bent.

Als je vaak een pil vergeet

Als je elke week een pil mist, merk je daar meer van. In feite neem je dan een lagere dosis T4-hormoon. Stel, de bedoeling is dat je elke dag 100 mcg T4-hormoon slikt. Dan slik je per week 700 mcg. Mis je elke week één pil, dan slik je 600 mcg per week. Dat is 86 mcg per dag. Waarschijnlijk krijg je dan toch meer klachten. Ook zal je tsh-waarde mogelijk hoger zijn dan je arts verwacht. Als je veel pillen gemist hebt, begin dan weer met je dagelijkse dosis en bedenk hoe je ze elke dag kunt innemen. Vertel je arts als je regelmatig een pil mist, dan weet hij hoe hij de tsh-waarde kan beoordelen. Het hoeft dan niet te zijn dat je hypothyreoïdie erger is geworden.

Laat je bloed altijd op dezelfde manier prikken

• In hetzelfde lab, omdat labs vaak verschillende apparatuur hebben met verschillende normaalwaarden.
• ’s Ochtends vroeg, want dat zorgt ervoor dat je altijd hetzelfde uitgangspunt hebt.
• Voordat je je levothyroxine slikt, want levothyroxine zorgt voor een snelle verlaging van de TSH-waarde en voor een stijging van de fT4-waarde
• Op dezelfde tijd, omdat TSH een dag- en nachtritme heeft (’s nachts het hoogst, ’s middags het laagst).

Behandelingen die niet werken

Ondanks de belofte dat ze hypothyreoïdie zouden genezen, doen Chinese kruiden, selenium, jodium-tyrosine supplementen, kelp (een soort zeewier), en andere kruiden die veel jodium bevatten, dat niet. Zodra de schildklier niet meer functioneert, zullen extra jodium en andere stoffen niet helpen de schildklier beter te laten werken. In feite kan te veel jodium zowel hypothyreoïdie en hyperthyreoïdie verergeren. Erger nog, het gebruik van deze middelen kan zorgen dat mensen de behandeling met schildklierhormoon niet krijgen; een behandeling die ze wél nodig hebben.

In ’t kort

Belangrijk is dat je elke dag je pil slikt. Heel simpel: de kans dat je je dan beter voelt is groter. Een keer een pil niet slikken is geen probleem. Of je ’m nu vergeten bent of uitgespuugd hebt. Gebeurt ’t vaak, verander dan je slikgewoonte zodat je zo min mogelijk dagen overslaat.